حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه استاد حوزه و دانشگاه و مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: کتابهای دینی باید از نظر شکل و هم محتوا باید دارای ویژگیهایی باشند تا هم تأثیر روانشناختی و هم آثار مثبت معرفتی ایجاد کنند.
وی با بیان اینکه کتابهای دینی سنین مختلف باید از نظر شکل از طرحهای گرافیکی و همچنین هنرهای زیبایی بهره مند باشند، تصریح کرد: کتابهای دینی از لحاظ محتوا نیز باید ویژگیهای خاصی داشته باشند تا معرفت دینی ایجاد کنند. از این رو باید جامع نگرانه باشند. نویسنده ای که درباره توحید یا معاد یا نبوت می نویسد باید به گونه ای ننویسد که خواننده نسبت به مفاهیم موجود و یا مفاهیم دیگر شک کند. به طور مثال توکل و توسل را در تعارض با یکدیگر قرار ندهد که اینگونه تبیین معارف دینی جامع نگرانه نیست.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه نویسنده باید از روشهای متنوع برای تبیین و اثبات معارف دینی بهره مند شود، یاد آور شد: گاهی اوقات نویسنده باید از چند روش روش نقلی، روش عقلی و تجربه استفاده کند؛ اینگونه اگر خواننده ای گرایش عقلی دارد یا گرایش تجربی یا گرایش نقلی و روایی در او تأثیر بیشتری خواهد داشت و معرفت دینی در سطح گسترده ای با مخاطبان ارتباط برقرار می کند.
حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه افزود: علاوه بر جامعیت در معرفت و جامعیت در روش، جامعیت رویکرد هم باید مورد توجه قرار گیرد. در تبیین مطلب دینی باید از رویکردهای متنوع بهره جست. یعنی اگر از هر روشی استفاده می شود اصول، ضوابط و قواعد آن اصول نیز آورده شود. اگر از روش نقلی استفاده می شود، از روایتهای صحیح و از قواعد علمی نیز بهره گیرد و اگر مطلب نقلی مشابهی دارد، همه را بیاورد. در واقع هر نوع رابطه دیگر را نیز رعایت کند که مطلب ناتمام نباشد.
وی با اشاره به اینکه متأسفانه رعایت کامل همه این اصول در آثار دینی وجود ندارد، تصریح کرد: به ویژه کتابهایی که برای کودکان و نوجوانان نوشته می شوند، شناخت کافی درباره اسلام ارائه نمی کنند. در واقع کتابهای دینی به یک زاویه توجه می کنند و جامعیت را از مخاطب می گیرند. از این رو رشد مخاطب در یک جهت است. که این مسئله در فیلمها و سریالها نیز مشهود است. به طور مثال سوژه ای را انتخاب می کنند و فیلم می سازند، اما ابعاد مختلف آن را مورد توجه قرار نمی دهند. این ضعف در کتابهای دینی نیز وجود دارد.
مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه برگزاری جلسات نقد کتاب را مهمترین شیوه برای برطرف کردن مشکلات کتابهای حوزه دین خواند و افزود: کتابهایی که منتشر می شوند باید در نشستهای علمی و تخصصی از سوی کارشناسان و متخصصان عرصه های مختف ارزیابی شوند تا نویسنده اشکالات را برطرف کند. از سوی دیگر خود نویسنده نیز می تواند از صاحبنظران بخواهد کتاب او را به صورت مکتوب نقد و نشریه های متنوع تخصصی نیز مطالب نقد را چاپ و منتشر کنند.
نظر شما